Het belang van ventilatie
In een woning is de luchtkwaliteit meestal slechter dan buiten. Om de lucht gezond te houden is het belangrijk om voortdurend te ventileren en aanvullend te verluchten.
Wat is een ventilatiesysteem?
VENTILEREN is voortdurend (24u op 24u) de lucht verversen. Je voert verse buitenlucht aan en vervuilde binnenlucht af. Bij voorkeur ventileer je via een gecontroleerd ventilatiesysteem dat permanent lucht vernieuwt. Op die manier is de luchtkwaliteit in de woning verzekerd, ook als je zelf niet thuis bent.
TOEVOER van verse buitenlucht in droge ruimtes (leefruimtes, slaapkamers, bureau)
Systeem C: via ventilatieroosters in ramen of muren. Raamroosters kun je installeren wanneer ramen of glas wordt vervangen.
Systeem D: via mechanische ventilatoren waarbij de ingeblazen lucht eerst wordt opgewarmd door een warmtewisselaar. Dit systeem wordt vooral toegepast bij grondige renovaties omdat de installatie ingrijpend is. Iedere ruimte wordt namelijk apart verbonden met de ventilatie-unit via kanalen met een diameter van 12 à 16 cm.
DOORSTROMING van de lucht via trappenhal/gang, via roosters in binnendeuren, muren of openingen onder deuren.
AFVOER van vochtige en vervuilde lucht uit natte ruimtes (keuken, badkamer, berging, WC) via een ventilator die permanent werkt. In deze ruimtes zijn geen raamroosters nodig. Het is belangrijk dat de ventilatoren permanent werken (aan een laag debiet) zodat er een continue luchtstroom is in de woning. Het afvoeren van lucht geeft namelijk een onderdruk waardoor verse lucht wordt aangezogen uit de droge ruimtes. Kies bij voorkeur voor een vraaggestuurde ventilator die met een sensor het vochtgehalte meet en zo nodig het afvoerdebiet verhoogt (vb. na het douchen of koken).
Waarom een ventilatiesysteem plaatsen?
1 Ventileren zorgt voor een gezond binnenklimaat
Door de lucht voortdurend te verversen, vermijd je de opstapeling van CO2, vocht en schadelijke stoffen die tot gezondheidsklachten kunnen leiden.
- Vochtige lucht kan condenseren op koude plekken in de woning en vochtproblemen veroorzaken met kans op schimmels.
- Vochtige lucht warmt minder gemakkelijk op waardoor je meer stookt.
- Veel ongedierte (zoals de huisstofmijt) gedijt goed in een vochtig huis.
- Een gebrek aan ventilatie verhoogt het risico op CO-vergiftiging.
- Te veel CO2 in de lucht veroorzaakt een onwel gevoel met klachten als hoofdpijn, een verminderde focus of een slechte nachtrust.
- Door ventilatie verspreiden ziektekiemen zoals virussen zich minder makkelijk.
- Je hebt minder last van geuren doordat vervuilde lucht in toiletten, keuken en badkamer permanent wordt afgevoerd.
2 Isoleren en ventileren gaan samen!
Een slechtgeïsoleerde woning heeft natuurlijke ventilatie via kieren en spleten. Door beter te isoleren (ramen vernieuwen, dakisolatie, muurisolatie,…) verhoog je de luchtdichtheid aanzienlijk. De woning wordt bij wijze van spreken een “gesloten doos” waardoor een gecontroleerde ventilatie onmisbaar wordt om de luchtkwaliteit te garanderen.
3 Een ventilatiesysteem geeft een betere EPC-score.
Bij alle EPC’s die vanaf 1 januari 2024 worden opgesteld, wordt de ventilatie van een woning (toevoeropeningen en ventilatoren) beoordeeld en getoetst aan de minimale ventilatievoorzieningen. Een ventilator moet een permanente werking hebben om te voldoen aan de EPC-normering; een ventilator die aanslaat via een schakelaar volstaat dus niet. De aanwezigheid van een ventilatiesysteem heeft een positieve impact op de EPC-score.
4 Je krijgt een hogere premie als de woning een ventilatiesysteem heeft.
Er is een verhoogde “Mijn Verbouwpremie” als je de ramen volledig vernieuwt én je behoort tot de laagste of middelste inkomensgroep. Voor de verhoogde premie moet je kunnen aantonen dat er raamroosters zijn geplaatst OF dat er reeds een ventilatiesysteem (C of D) aanwezig is in het huis. Opgelet: Bij glasvervanging heeft de aanwezigheid van raamroosters geen impact op het premiebedrag (€16/m²).
Veelgestelde vragen over ventilatieroosters
Is het niet voldoende om af en toe mijn ramen open te zetten?
Wanneer je een raam of buitendeur gedurende een korte tijd wijd openzet, spreken we van “verluchten”. Doe dit zeker bij activiteiten waarbij veel vocht of schadelijke stoffen vrijkomen: vb. nadat er iets verbrand is in de keuken, bij het gebruik van verven, als er veel mensen in huis zijn,… Verluchten heeft echter een tijdelijke werking, ze zorgt niet voor een permanente verversing van de lucht zoals bij ventileren. Bovendien wordt er in de winter typisch minder lang verlucht en gebeurt het enkel als iemand thuis is.
Moet ik in elk raam een ventilatierooster plaatsen?
Voorzie enkel raamroosters in droge ruimtes waar lucht aangevoerd moet worden (leefruimtes, slaapkamers, bureau) en dus nooit in natte ruimtes zoals je keuken, badkamer of toilet want daar plaats je beter een ventilator om vuile lucht af te voeren. Om tochthinder te vermijden, mag je trouwens nooit raamroosters tegenover elkaar plaatsen in dezelfde ruimte. De Vlaamse overheid heeft ventilatie-eisen bepaald die ook gelden voor Mijn Verbouwpremie. Afhankelijk van de grootte van de ruimte, wordt bepaald hoeveel debiet lucht er minimaal moet binnenkomen. Ramenfabrikanten en glazeniers kunnen op basis van deze ventilatie-eisen bepalen wat de minimale lengte is van het raamrooster in elke ruimte.
Geven raamroosters tocht als het veel waait?
Sinds enkele jaren zijn de roosters voorzien van een zelfregelende klep die ervoor zorgt dat zelfs bij hardere wind toch steeds hetzelfde volume verse lucht binnenkomt. Als je echt hinder ondervindt, kan je de roosters tijdelijk sluiten, maar dan mag je niet vergeten om ze daarna terug te openen.
Komt het straatgeluid makkelijker binnen via de roosters?
Raamroosters laten in beperkte mate lawaai door, maar hier zijn oplossingen voor. Je hebt akoestisch dempende raamroosters. Daar zit een geluidsdemper of isolatie in die het geluid dat binnenkomt dempt. Een volledige geluidsdichtheid kun je echter niet verwachten van een raamrooster.
Ik vind raamroosters lelijk. Kunnen ze weggewerkt worden?
Er bestaan veel verschillen onder de raamroosters op de markt. Zo heb je er die je boven een raam kan plaatsen zodat het rooster een beetje of zelfs helemaal achter het metselwerk verscholen zit. Die vallen het minst op. Een andere mogelijkheid is om het raamrooster in je rolluikkast te plaatsen. Ook dan valt het minder op. Bovendien zijn de roosters in allerlei kleuren en maten beschikbaar.”
Hebben raamroosters een slechte impact op de isolatie van mijn huis?
Het is een feit dat je met raamroosters koude lucht binnenhaalt. Maar het gaat wel om een beperkt en gecontroleerd debiet. Raamroosters worden vaak vergeleken met een openstaand raam, maar die vergelijking gaat niet op. Door een openstaand raam van 1 m op 1,25 m komt bij een redelijk windstille situatie al 5.000 m³/h lucht naar binnen. Bij een rooster is dit slechts 50 m³/h, oftewel 1% van de lucht die door een raam naar binnenkomt. Met deze beperkte luchthoeveelheden koelt een woning niet snel af. Ieder type ventilatiesysteem kost energie maar in een geïsoleerd huis is dit beperkt ten opzichte van het totale energieverbruik.
Hoe onderhoud ik de ventilatieroosters?
Maak ze regelmatig schoon met een stofzuiger, bij voorkeur om de één tot drie maanden. Laat de roosters altijd of in elk geval zo vaak mogelijk open staan. Plak de roosters in de deuren niet af en maak de kieren onder de deuren niet dicht. Dit om een goede luchtstroming in het huis te voorzien.
Kan ik niet gewoon een luchtzuiveraar plaatsen?
Luchtzuiveraars werken enkel op het stofgehalte, maar regelen het vocht- en zuurstofgehalte in de lucht niet.